Wystawa „Kobiety Pistolety” w Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie

22 kwietnia, w sobotę, o godz. 17 w Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie (ul. 3 Maja 8A) odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy historycznej „Kobiety Pistolety. Polki – jeńcy wojenni w obozie koncentracyjnym”. W wernisażu udział wezmą świadkowie historii oraz kurator wystawy – Wirginia Węglińska z Muzeum Stutthof. Ekspozycję można będzie zwiedzać do 21 maja.

Wystawa „Kobiety Pistolety” przygotowana przez Muzeum Stutthof opowiada o losach 40 kobiet, które po Powstaniu Warszawskim uwięziono w obozie przejściowym Dulag 121 w Pruszkowie, a potem deportowano do obozu koncentracyjnego Stutthof w Sztutowie na Pomorzu. Bohaterki wystawy to sanitariuszki i łączniczki biorące udział w Powstaniu Warszawskim. Dzięki wystawie poznajemy ich wojenne perypetie z czasów walk powstańczych, szczegóły związane z pobytem w obozie w Pruszkowie, a także dramatyczne wspomnienia z deportacji i z obozu koncentracyjnego Stutthof.

Kobiet było czterdzieści. Miały od 14 do 28 lat i należały w większości do Armii Krajowej – do pułku „Baszta” działającego podczas Powstania Warszawskiego na Mokotowie. Po upadku Mokotowa pojmane kobiety uwięziono w obozie przejściowym Dulag 121 w Pruszkowie. Pomimo zapewnień o przysługujących im prawach jeńców wojennych, rankiem 29 września 1944 roku grupę 40 sanitariuszek i łączniczek wywieziono do obozu koncentracyjnego Stutthof. Już podczas transportu „Czterdziestkę” odizolowano od ludności cywilnej i umieszczono w osobnych wagonach. Większość kobiet była ubrana w kombinezony, kurtki wojskowe z biało-czerwonymi proporczykami. Miały naszywki na furażerkach i polskie orzełki. Kilka miało chlebaki i pasy wojskowe. Po przyjęciu do obozu kobiety-jeńcy nie zostały poddane zwyczajowej „ceremonii powitalnej”. Ustawiono je przy drutach kolczastych, gdzie czekały na dalsze rozkazy. W ciągu kilku godzin wiadomość o ich przybyciu obiegła cały obóz. Czterdzieści dziewcząt w mundurach wzbudziło zainteresowanie nie tylko więźniów, lecz także SS-manów. Mówiono o nich Kobiety Pistolety.

Historia „Czterdziestki” jest opowieścią o niezwykłych przyjaźniach, które stały się strategią przetrwania. Pomimo różnych charakterów, temperamentów i wieku kobiety-jeńcy były bardzo solidarne. Każda z nich spontanicznie przyjęła odpowiedzialność za postawę i przetrwanie całej grupy. Udało im się dowieść, że człowiek ma umiejętność wznoszenia się ponad narzucony los.

Na uroczyste otwarcie wystawy 22 kwietnia zapraszają:

Starosta Pruszkowski Maksym Gołoś

dyrektor Muzeum Dulag 121 Małgorzata Bojanowska

dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie Piotr Tarnowski

Tekst i zdjęcia: Muzeum Dulag 121 na postawie materiałów z Muzeum Stutthof