Wycieczka po oczyszczalni ścieków w Pruszkowie

Nie każdy mieszkaniec Pruszkowa zdaje sobie pewnie sprawę, że w naszym mieście działa nowoczesna oczyszczalnia ścieków.  Znajduje się ona przy ul. Domaniewskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie  autostrady A2. Jest jednym z zakładów należących do warszawskiego MPWiKu.

Rozciąga się ona na ogromnym terenie – ponad 17 hektarów, z czego dwa hektary zajmuje tzw. plac magazynowy odpadów. Do oczyszczalni trafiają ścieki z całego Pruszkowa, Piastowa, Ursusa, gminy Michałowice oraz Ożarowa Mazowieckiego, w ilości około 40 – 50 tys. metrów sześciennych na dobę. Maksymalna przepustowość wynosi  60 tysięcy metrów sześciennych na dobę. Wybudowany w latach 60-tych obiekt przeszedł gruntowną modernizację 10 lat temu, obecnie trwa kolejna rozbudowa i modernizacja, finansowana ze środków europejskich. Wartość prac to 76 milionów złotych, wykonawcą jest konsorcjum firm WTE Niemcy, WTE Polska i PORR.

Przejdźmy się na wycieczkę po oczyszczalni.

Pierwszym etapem oczyszczania ścieków są kraty, których „oczka” mają wymiary 2 cm (kraty rzadkie) a następnie  kraty gęste  – 3 mm . Niczym wielkie sito odławiają one największe zanieczyszczenia, nazywane skratkami. Są one prasowane i pakowane w worki, po czym opuszczają oczyszczalnię.

Tak wygląda budynek Hali Krat, w którym znajdują się kraty gęste (widok z wiaduktu nad A2). Jest on zhermetyzowany, a wydostające się z niego powietrze przechodzi najpierw przez filtr biologiczny.

Kolejnym etapem oczyszczania ścieków jest piaskownik składający się z dwóch komór, na dnie których osadzają się zanieczyszczenia mineralne, takie jak piasek, żużel i kamyki. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko zapchania rurociągów w dalszej części oczyszczalni. Piasek jest płukany, i tak jak sprasowane skratki, zabierany jest z oczyszczalni przez zewnętrznych odbiorców.

Następnie ścieki płyną do osadników wstępnych, gdzie na dnie osadzają się zawiesiny łatwo opadające. Każdy z osadników ma średnicę 25 m i głębokość 2 m. Są to zbiorniki hermetyczne. Uzyskany w nich osad wstępny zostaje zagęszczony w zagęszczaczach grawitacyjnych, po czym trafia do komór fermentacyjnych.

Pozostałe ścieki trafiają natomiast do zbiorników retencyjnych, skąd pompami w pompowni pośredniej są przetłaczane do reaktora biologicznego. Reaktory biologiczne wydają się najbardziej malowniczą częścią zakładu – są to ogromne baseny otoczone pomostami.

Osadniki wstępne widziane z górki utworzonej na zlikwidowanej komorze napowietrzania wstępnego. Widoczny na zdjęciu budynek to stacja dmuchaw – powietrze jest tłoczone do reaktorów biologicznych.

Widok na reaktory biologiczne z dachu jednego z obiektów.

I zbliżenie:

A tak wygląda reaktor zimą. W oddali górka śmieciowa na Żbikowie.

W reaktorze biologicznym pracują mikroorganizmy, tworząc tak zwane kłaczki osadu czynnego. Za ich pomocą usuwane są zanieczyszczenia organiczne takie jak białka, tłuszcze, węglowodany i węglowodory. Usuwane są też związki biogenne: azot i fosfor, których nadmiar może powodować zaburzenia w wodnych ekosystemach. Potrzeba do tego procesu dużo tlenu, stąd rozległa powierzchnia zbiorników, zainstalowane w zbiornikach urządzenia do napowietrzania i mieszadła.

Kolejnym etapem są osadniki wtórne, gdzie zawiesina klaruje się – kłaczki opadają na dno, a ścieki oczyszczone trafiają przez punkt poboru próbek do rzeki Utraty.

Oto osadnik wtórny, ptactwo ma tutaj dobre warunki do życia. Z lewej strony zgarniacza można dostrzec wieżę kościoła na Żbikowie.

Tymczasem, osad ze zbiorników jest zagęszczany i wraz z osadem wstępnym wędruje do komór fermentacyjnych, w których prowadzi się proces fermentacji w temperaturze 33- 35°C. W wyniku zachodzących przemian wytwarza się biogaz. Jest to gaz palny składający się głównie z metanu i dwutlenku węgla.

Komora fermentacyjna

Następnie przefermentowany osad jest odwadniany za pomocą wirówek w hali odwadniania i wywożony na plac magazynowy odpadów znajdujący się na terenie oczyszczalni. Tak wygląda wnętrze hali odwadniania – panujący tu hałas wytwarzany przez działające wirówki daje się znieść tylko w specjalnych ochraniaczach na uszy.

A tu widzimy jak z hali odwadniania wyrzucany jest czarny, odwodniony osad – końcowy produkt oczyszczalni (oczywiście oprócz oczyszczonych ścieków)

Ciekawym obiektem na terenie oczyszczalni jest wykonany z elastycznych tworzyw sztucznych zbiornik biogazu. Wytwarzający się w komorach fermentacyjnych biogaz służy do ogrzewania komór fermentacyjnych i budynków zakładowych , a jego nadmiar spala się w znajdującej się w bezpiecznej odległości od zbiornika pochodni.

Na tym kończymy wycieczkę po oczyszczalni.

Właśnie zaczęły się w niej prace modernizacyjne – część obiektów zostanie przebudowana, a także powstaną dwa nowe reaktory biologiczne, stacja dmuchaw, dwa nowe osadniki wtórne, nowa komora fermentacyjna oraz pompownia osadu. Pozostałe obiekty będą modernizowane, w celu umożliwienia przyjęcia ścieków z dynamicznie rozwijającej się aglomeracji. Wymieniona zostanie znaczna część wyposażenia technologicznego.

Praca oczyszczalni jest zautomatyzowana i sterowana centralnie – w ramach modernizacji centralna dyspozytornia zostanie unowocześniona i wyposażona w nową tablicę synoptyczną.

Etapy oczyszczania ścieków:

• Kraty – odławiają największe zanieczyszczenia, nazywane skratkami;
• Piaskownik – komory, na dnie których osadza się piasek, żużel i kamyki (zanieczyszczenia mineralne);
• Osadniki wstępne – na dnie osadzają się zawiesiny łatwo opadające;
• Zbiorniki retencyjne;
• Reaktory biologiczne – napowietrzane zbiorniki, w których organizmy żywe tzw. kłaczki osadu czynnego redukują związki węgla organicznego, azotu i fosforu;
• Osadniki wtórne – zbiorniki, w których następuje oddzielenie kłaczków osadu czynnego  kłaczki opadają na dno, a sklarowane ścieki oczyszczone odpływają do odbiornika
• Punkt poboru próbek – po pobraniu próbek oczyszczone ścieki trafiają do Utraty;
• Komory fermentacyjne – prowadzi się w nich proces fermentacji w temperaturze 33- 35^oC. W wyniku zachodzących przemian wytwarza się biogaz;
• Hala odwadniania – przefermentowany osad jest odwadniany za pomocą wirówek;
• Plac magazynowy odpadów – trafia tam odwodniony osad będący produktem ubocznym w oczyszczalni.